МАҚОЛАЛАР

Тарих инсониятнинг илк даврларидан бугунги кунгача давом этадиган узоқ жараённи қамраб олади. Мифологик давр ривоятларга асосланган тарих баёни билан бошланиб, антик даврда тарихшунослик шаклида давом этган бу жараён Ибн Халдун (ваф. 1406) фаолияти натижасида илмий-фалсафий фаолият сифатида ўзига хос интеллектуал соҳага айланди. Ибн Халдун тарих илми ва фалсафасига оид фикрларини, …

Бизга маълумки, Саҳл ибн Абдуллоҳ Тустарий (ваф.896) тасаввуф таълимотида “нафс” масаласига илк бор алоҳида аҳамият қаратган сўфийлардан биридир [4:54]. Тасаввуф намояндалари талқинига кўра, нафс бу инсон борлиғининг муҳим қисми ҳисобланади ва шу боис ҳам сўфийлар наздида барча ёмонликлар тамали, гуноҳларнинг манбаи сифатида қаралади. Тасаввуф вакилларининг нафсга оид қарашлари учун асос …

XVIII – XIX асрларда дин давлатдан ажратилмаган эди. Шунинг учун давлат закот йиғиб, уни ижтимоий дастурларга сарфлаган. 1843 йилдан Саудия бирлашишни бошлаган. Абдулазиз ибн Сауд давлатни бошқарса ҳам имом лавозимида эди. 1921 йилдагина султон, Ҳижозни забт этгандан кейин эса Қирол титулини олади. Одамлар халифалик сулолавий қиролликка айланди деб ўйлаганда, Абдулазиз …

(Бир ҳадис шарҳи) Эзгуликка иштиёқманд бўлиш ва саъй-ҳаракат қилиш яхши хислатлардан ҳисобланади. Хайру баракага эришиш одамларнинг энг кўп кутадиган мақсадларидан биридир. Барака Яратганнинг энг буюк инъоми бўлиб, унга итоат қилиш билан эришилади. عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: الْبَرَكَةُ مَعَ أَكَابِركُمْ. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят …

Мўғуллар босқини юртнинг сиёсий-ижтимоий ҳолати билан бир қаторда илмий-маънавий муҳитига ҳам таъсирини кўрсатмай қолмади. XIII-XIV асрларга келиб араб тилига эътибор сусайиб, форс тилидаги адабиётларга эҳтиёж кучайди. Хусусан, Самарқандда фаолият юритган Масъуд Самарқандий каби айрим фақиҳлар ўз асарларини форс тилида ёзишди. Олмониялик истеъдодли олима Анке фон Кюгельген “Салоти Масъудий”ни хуросонлик машҳур …

Фан, таълим ва иқтисодиётнинг жадал интеграциялашувида республика ҳудудида олиб борилаётган археологик тадқиқотларни замон талаблари асосида йўлга қўйиш муҳим аҳамиятга эгадир. Қазишмаларни кенг кўламда ташкил этиш, ёшларни археологик изланишлар билан таништириш ва ноёб қадимий меъморчилик намуналарини очиқ осмон остидаги музейлар шаклидаги туризм объектларига айлантириш зарур [2]. Сўнгги йилларда амалга оширилаётган ислоҳотлар …

Маълумки, Ўзбекистон 2016 йилдан ўз тараққиётининг янги босқичига қадам қўйди. Мазкур даврда барча соҳалар қатори диний бағрикенгликни таъминлаш, унинг қонуний асосларини мустаҳкамлаш бўйича ҳам кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилди. Жумладан, бу борада норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар такомиллаштирилди, диний маърифат бўйича кенг кўламли ишлар амалга оширилди. Натижада, салмоқли ютуқлар қўлга киритилди. Шу билан …

(Бир ҳадис шарҳи) Маънисиз тортишув ўзаро муносабатни бузади. Ёлғончилик мўмин-мусулмонга хос бўлмаган иллат. Чиройли хулқ эса инсонни дунё ва охиратда юксак даражага кўтаради. Одамлар орасида меҳр-муҳаббатни оширади. Жамиятда тинч-тотувлик ҳукм суришига сабаб бўлади.   عَنْ أَبِى أُمَامَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَنَا زَعِيمٌ بِبَيْتٍ فِى رَبَضِ …

XIII–XIV асрнинг ўрталарида Турон меъморчилик ва ҳунармандчилигида аста-секин қайта тикланиш жараёни бошланди, бироқ бу ҳолат Элхонийлар Эронидаги каби кенг миқёсли эмас эди. Бу даврда меъморчиликда шоҳона амбициялар мавжуд эмас эди ва шу сабабли маҳобатли бинолар қурилгани кузатилмайди. Бу темурийлардан аввалги ўзига хос давр бўлиб, ёрқин намоён бўлмаган. Бироқ маълум даражада …

Кишилик жамиятида ҳар доим сиёсий тузумнинг алмашинуви натижасида юз берган ўзгаришлар моҳиятини одамларга тушунтиришда матбуот муҳим роль ўйнаган. XIX аср охири – XX аср бошларида Туркистонда фаолият олиб борган жадид маърифатпарварлари фаолиятида ҳам газета ва журналлар муҳим аҳамият касб этди. Туркистонда мустамлакачи маъмурият газеталарнинг узоқ муддат фаолият олиб боришига тўсқинлик …